Βλαχόστρατα. Έτσι ονομάζονταν στη γλώσσα των ντόπιων, το τμήμα εκείνο της ημιονικής οδού που διέσχιζε τη βουνοπλαγιά της Ροϊνάς, επάνω απ΄ τη σιδηροδρομική γραμμή και σχεδόν παράλληλα μ’  αυτή.

Η Βλαχόστρατα, τα παλαιότερα χρόνια, αποτελούσε τμήμα της ημιονικής οδού που συνέδεε τα χωριά της Τεγέας και του Κορυθίου, με την Αργολίδα και τη Θυρέα (Άστρος κ.α.).

Οι κάτοικοι της Τεγέας, αναφερόμαστε πριν το 1900 έως το 1950, για να ταξιδέψουν στις πιο πάνω περιοχές, χρησιμοποιούσαν την οδική αρτηρία από τις Ρίζες – τοποθεσία Κίρα Πηγάδι – Πογγός – Άγιοι Δέκα – Μακρύ πλάϊ – Στέρνα – παλιό φυλάκιο – Βλαχόστρατα – Στρατηγέϊκα χάνια – Μάσκλινα – Ανδρίτσα – Μύλοι κ.α. Μάλιστα σε κάποια σημεία του πετρώματος της παραπάνω οδού (Μακρυ πλάϊ), είχαν εντοπιστεί ίχνη από τροχούς κάρων.

Σε κάποιο σημείο της Βλαχόστρατας, Β. Δ. του σημερινού οικίσκου της στάσης του τρένου,  στου Λυμπέρη τα χωράφια, ήταν χτισμένο με ξερολιθιά, ένα πέτρινο προσκυνητάρι, αφιερωμένο στη μνήμη της Αγίας Σοφίας. Εκεί σταματούσαν οι αγωγιάτες, οι τσοπαναραίοι κι οι άλλοι χρήστες της οδού για ν΄ απαγκιάσει λίγο η ψυχή τους και να ζητήσουν προστασία απ΄ τον Άγιο. Προστασία απ΄ τα στοιχειά της νύχτας και τους άλλους κινδύνους του ταξιδιού.  Έκαναν Σταυρό, άναβαν το κανδήλι και ψέλλιζαν μερικά λόγια ανάμικτα με βαριούς αναστεναγμούς. Άλλα φανερά, κι άλλα μέσα τους, κρυφά.

Το παραπάνω προσκυνητάρι, λόγω της μεγάλης και διαρκούς – νύχτα και ημέρα – κίνησης της Βλαχόστρατας, εξασφάλιζε αρκετές οικονομίες από τα κέρματα των περαστικών, που έπεφταν σε ειδική θήκη λαξευμένη στο βράχο, από  τις οποίες, καλύπτονταν αρκετά κοινόχρηστα έξοδα του γειτονικού χωριού της Αγίας Σοφίας.

Αργότερα, περί το έτος 1905, σύμφωνα με τις μαρτυρίες γερόντων του χωριού μας, μετά την επιδιόρθωση του ημιονικού δρόμου του Αρμακά (Β.Α. του χωριού μας), ο οποίος αποτελεί μέρος του ημιονικού δρόμου Καστρίου –  Δραγουνίου – Λαγκάδας – Μάσκλινας, η Βλαχόστρατα άρχισε να παρακμάζει, μέχρι που, αργότερα, εγκαταλείφθηκε παντελώς. Τότε οι κάτοικοι της Τεγέας , χρησιμοποιούσαν τον καρόδρομο του Αρμακά για να ταξιδέψουν στη Μάσκλινα και από εκεί στην Αργολίδα, ή την περιοχή της Θυρέας.

Τούτο έγινε περί το έτος 1905 και ύστερα, όταν κάποιος Βάρβογλης, καταγόμενος από τα Βέρβαινα Κυνουρίας, εργολάβος, με συμφέροντα στην περιοχή (πολλά στανατόπια στην περιοχή της Ποταμιάς) με τη συνδρομή των τοπικών βουλευτών (Π. Σπυράκη από Άγιο Πέτρο και Θ. Γρηγορίου από το Μεσσοράχι) και άλλων τοπικών φορέων και Αρχών, κατάφερε και επιδιόρθωσε τον παραπάνω δρόμο από Αρμακά, μέχρι Λαγκάδα, ικανό για χρήση τροχοφόρου (κάρου).

Εκείνη την περίοδο, κατασκευάστηκε και το πέτρινο γεφύρι του Ξεριά

Η περιοχή του Αρμακά, αποτελούσε από την αρχαιότητα, σημαντικό κόμβο του οδικού δικτύου της περιοχής (Π. Φάκλαρης – Αρχαία Κυνουρία. Η΄ Οδικό δίκτυο) και βελτιώθηκε, όταν βελτιώθηκε ολόκληρο το τμήμα της ημιονικής οδού Δραγουνίου – Λαγκάδας – Μάσκλινας.

Χαρακτηριστικό στοιχείο της εποχής των παραπάνω ημιονικών οδών, ήταν οι  δεκάδες αγωγιάτες, που σε καθημερινή βάση διέσχιζαν το κακοτράχαλο και κουραστικό, για ζώα και ανθρώπους, οδόστρωμά τους. Γεμάτοι λάσπες το χειμώνα και μπουχό το καλοκαίρι.

Καστρίτες, Δολιανίτες, Βερβαινιώτες, Τεγιάτες, κ.α., που μετέφεραν με τα ζώα τους μήλα, κεράσια, βύσσινα, κάστανα, κ.α. προϊόντα στη Μάσκλινα (Ελαιοχώρι) στην Αργολίδα και αντιστρόφως. Ως και μικρά παιδιά ακόμη, μέσα σε καλάθια, επάνω σε μουλάρια. Κότες και άλλα οικόσιτα και οικοσκευές, μιας και πολλοί απ΄αυτούς, όπως Μασκλινιώτες και ΑγιαΣοφίτες, μέχρι την πλήρη οργάνωσή τους, ήταν διπλοκάτοικοι και αναγκάζονταν πολλές φορές μέσα στο έτος να μετακινηθούν από τη γενέθλια γη τους (Καστρί και Καράτουλα) στους νέους δευτερογενείς οικισμούς τους.

Η Μάσκλινα μάλιστα, εκείνη την εποχή, ήταν ο πιο σημαντικός διαμετακομιστικός σταθμός ανθρώπων κι εμπορευμάτων, ολόκληρης της Βόρειας Κυνουρίας, ειδικά από το 1890 και ύστερα όταν αποπερατώθηκε η σιδηροδρομική γραμμή και απέκτησε σιδηροδρομικό σταθμό, Ταχυδρομείο, Αστυνομικό Σταθμό και άλλες σημαντικές Υπηρεσίες και καταστήματα.

Σήμερα στην παραπάνω περιοχή δεν υπάρχει Βλαχόστρατα, αλλά ούτε και προσκυνητάρι.

Η φήμη του, όπως και το ίδιο, έχουν καταρρεύσει και τα ερείπιά του μετά βίας διακρίνονται σκορπισμένα δώθε και  ΄κείθε. Η πορεία του στο αδηφάγο πέρασμα του χρόνου, συνάδει απόλυτα με την παρακμή που υπάρχει σε όλη τη γύρω περιοχή.

Και τούτο, στεναχωρεί αφάνταστα κάθε μοναχικό περιπατητή, που, γνωρίζοντας  το παρελθόν, στέκει για λίγο μπροστά στα ερείπιά του, ταξιδεύοντας με το νου και τη φαντασία του, στην εποχή της ακμής.

Σε κείνη την εποχή, που η κίνηση ανθρώπων και ζώων, μπροστά απ΄ το προσκυνητάρι της Βλαχόστρατας και στους παραπάνω μουλαρόδρομους, ήταν ασταμάτητη ημέρα και νύχτα, πυκνή και τις περισσότερες φορές ανυπόφορη !