29 Δεκεμβρίου 2004. Δέκα χρόνια πέρασαν από το θάνατο του Δημητρίου Αθαν. ΚΑΤΣΟΥΛΟΥ, του Δάσκαλου εκείνου που είχε υπηρετήσει και στο χωριό μας, από το έτος 1936 έως το έτος 1940 και είχε πρωτοστατήσει στην κατασκευή του Δημοτικού Σχολείου της Αγίας Σοφίας.

Ευκαιρία για ένα ακόμα μνημόσυνο, με την παρούσα αναφορά.

Ο ανωτέρω παιδαγωγός είχε γεννηθεί στο Παρθένι Αρκαδίας το έτος 1907 και σ’ όποιο χωριό υπηρέτησε (Αγ. Γεώργιο, Αγ. Σοφία, Παρθένι κ. α.) «έχτισε» Δημοτικά Σχολεία. Για το λόγο αυτό οι ΑγιαΣοφίτες μιλούσαν, μέχρι πρότινος,  με τα καλύτερα λόγια για αυτόν.

Είχε μεγάλη πνευματική μόρφωση και σπουδαίο χαρακτήρα. Πρωτοστάτησε στην κατασκευή του Δημοτικού Σχολείου του χωριού μας, επί Προεδρίας Αναστασίου Ι. Σιαβελή, πείθοντας τον Πρόεδρο του χωριού, τους ΑγιαΣοφίτες και την Σχολική Εφορία για την επιτακτική ανάγκη κατασκευής Διδακτηρίου, παροτρύνοντάς τους ταυτόχρονα να προσφέρουν την εθελοντική τους εργασία γι αυτό το σκοπό. Σημειωτέον ότι, μέχρι τότε το χωριό μας στερείτο διδακτηρίου και αντ’ αυτού χρησιμοποιούνταν οι οικίες του Δημ. Καραζάνου του Κων. Γ. Λαμπίρη (Μπέρκου) και άλλες στο χωριό.

Έλεγαν χαρακτηριστικά οι παλιότεροι ότι, μόλις άρχισε ο εκβραχισμός του χώρου και ξεκίνησε η θεμελίωση του Δημ. Σχολείου, ο Δάσκαλος Κατσούλος χοροπήδαγε σα μικρό παιδί πάνω στο σωρό με την άμμο, φωνάζοντας: «..έγινε παιδιά…..έγινε, έγινε το Σχολείο μας….»

Ήταν κατά πολλούς, ο άριστος παιδαγωγός, αφού φρόντιζε με μια πρωτότυπη μέθοδο να διαπλάθει κατάλληλα τον χαρακτήρα και τη συμπεριφορά των μικρών μαθητών του χωριού. Πολλές φορές, καιρού επιτρέποντος, έκανε μάθημα στα παιδιά έξω στην ύπαιθρο, μιλώντας τους για τη φύση, για τα δένδρα, για τα ζώα και τους ανθρώπους, στοχεύοντας κατευθείαν την ευαίσθητη ψυχή τους. Άφησε σπουδαίο  έργο στον τόπο μας. Πρώτα απ’ όλα «έφτιαξε» ανθρώπους (έτσι έλεγαν οι παλιοί), με κοινωνική και πνευματική μόρφωση, χρήσιμους στην κοινωνία και το κυριότερο άφησε πίσω του το Δημοτικό Σχολείο του χωριού μας. Έφυγε απ΄το χωριό μας, αφήνοντας πίσω τους τις καλύτερες εντυπώσεις.

Πιο κάτω θα εξιστορήσουμε ένα χαρακτηριστικό περιστατικό,

(περισσότερα, για τους νοσταλγούς του όμορφου παρελθόντος, μετά τις φωτογραφίες).

που έλαβε χώρα το έτος 1937, το οποίο  καταδείκνυε το θάρρος, την αυτοπεποίθηση, το πατριωτικό φρόνημα και γενικά τον σπάνιο χαρακτήρα αυτού του ανθρώπου, αρετές τις οποίες προσπαθούσε διακαώς και με παραστατικό τρόπο να μεταδώσει στους μικρούς μαθητές του.

Την ιστορία, μας είχαν διηγηθεί οι γεροντότεροι του χωριού.

Ήταν το έτος 1937, όταν στο θρόνο της Ελλάδος βρισκόταν ο Βασιλεύς Γεώργιος Β΄, πρωτότοκος γιος του Βασιλέως Κωνσταντίνου και Πρωθυπουργός ο Ιωάννης ΜΕΤΑΞΑΣ.

Κάποιο χρονικό διάστημα, ο Βασιλεύς Γεώργιος βρισκόταν σε περιοδεία στην Πελοπόννησο. Είχε γίνει γνωστό τότε στο χωριό μας, ότι ο Βασιλεύς με τους Επιτελείς του, συγκεκριμένη ημέρα και ώρα θα περνούσαν με το τρένο απ’ την σιδηροδρομική γραμμή του «Αρμακά», επιστρέφοντας για την Αθήνα.

Τότε ο δάσκαλος του χωριού, σε μια στιγμή εθνικής έξαρσης προς παραδειγματισμό και διδασκαλία των μικρών μαθητών του Σχολείου, έκρινε επιβεβλημένο και παίρνει την απόφαση να συναντήσει τον Βασιλέα Γεώργιο μαζί με τους μαθητές του χωριού και ν’ αποδώσει τον επιβαλλόμενο προς αυτόν χαιρετισμό, εκπληρώνοντας έτσι ένα ηθικό χρέος των κατοίκων της κοινότητος του χωριού, του ιδίου και των μικρών μαθητών, ενισχύοντας ταυτόχρονα το πατριωτικό φρόνημα αυτών.

Ήταν η πρώτη και τελευταία φορά στην ιστορία του χωριού μας, που Αγια Σοφίτες επιχειρούσαν να συναντήσουν τον ανώτατο Πολιτειακό Άρχοντα του Κράτους και μάλιστα σε έδαφος δικό τους, χωρίς καν να έχει γίνει συνεννόηση. Και το κατάφεραν……..

Πρωί πρωί, οι περίπου σαράντα (40) μαθητές του Σχολείου με τον δάσκαλο και ορισμένοι άλλοι  ακόμα,  ανηφόρισαν τον «Αρμακά»   και έφτασαν στη σιδηροδρομική γραμμή δίπλα στο σημερινό Σταθμό, περιμένοντας το τρένο με το Βασιλιά. Ένας απ’ αυτούς κρατούσε την Ελληνική Σημαία. Άλλος ένας, μακαρίτης πια (ο Ιωάννης Π. ΣΙΑΒΕΛΗΣ, ΑναργυρόΓιαννης) ντυμένος τσολιάς, στάθηκε καταμεσής στη γραμμή του τρένου με το μέτωπο στραμμένο προς αυτό.

Επειδή σ’ αυτό το σημείο τότε, δεν υπήρχε προκαθορισμένη στάση, ο μηχανοδηγός του τρένου βλέποντας τη συνάθροιση των μικρών μαθητών με το δάσκαλο μπροστά στη γραμμή, συμπέρανε ότι κάτι κακό συμβαίνει κι ευθύς άρχισε τα σφυρίγματα και να μειώνει ταχύτητα μέχρι που το τρένο σταμάτησε εντελώς. Την παραπάνω σκηνή, την είχαν αντιληφθεί και οι ένοπλοι άνδρες της φρουράς του Βασιλέα, οι οποίοι μισοί απ’ αυτούς πετάχτηκαν έξω απ’ το τρένο πριν αυτό σταματήσει, και οι άλλοι μισοί ξεπρόβαλαν απ’ τα παράθυρα με προτεταμένα τα όπλα. Ο μικρός όμως φουστανελάς, ο δάσκαλος και οι μαθητές, παρέμεναν ακίνητοι πάνω στην γραμμή, εμποδίζοντας τη διέλευση του τρένου, προς εκπλήρωση του σκοπού τους. Σε λίγο κι αφού έγινε αντιληπτός ο ειρηνικός σκοπός δάσκαλου και μαθητών, ξεπρόβαλε ο Βασιλεύς Γεώργιος απ’ την θύρα ενός βαγονιού.

Τότε στάθηκε απέναντί του, εν μέσω των μαθητών, ο δάσκαλος ΚΑΤΣΟΥΛΟΣ και με ανάλογο παράστημα, απευθύνει σ’ εντονότατο ρητορικό ύφος έναν χαιρετισμό πατριωτικού περιεχομένου προς αυτόν, εκ μέρους του και εκ μέρους των μαθητών και των κατοίκων του χωριού. Ύστερα ο Βασιλεύς Γεώργιος, ανταπέδωσε τον χαιρετισμό σε δάσκαλο και μαθητές και αποχώρησε ενθουσιασμένος και απορημένος ταυτόχρονα. Το ρητορικό περιεχόμενο της ομιλίας εκείνου του δασκάλου, που όμοιός του δεν ξαναπέρασε απ’ την Αγια Σοφιά, το θυμούνταν μέχρι πρότινος οι γεροντότεροι του χωριού (οι τότε μαθητές του) και το ψέλλιζαν εντελώς αμήχανα μόνοι τους, πολλές φορές σε διάφορες περιστάσεις. Δυστυχώς όμως το «πήραν» μαζί τους και δεν  προλάβαμε να το καταγράψουμε.

Είναι αδιασάλευτο γεγονός ότι αυτός ο δάσκαλος, που πρωτοστάτησε και αγωνίστηκε για την κατασκευή του Δημ. Σχολείου, εκτός των άλλων προσόντων που τον διέκριναν, ήταν πραγματικός ρήτορας. Μπορούσε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και για οποιοδήποτε λόγο, να συντάξει και να απευθύνει σπάνιο ρητορικό λόγο.

Αυτός ήταν ο Δημήτριος Αθαν. Κατσούλος. Μάθετε «περάτων γης», για τον καλύτερο δάσκαλο που πέρασε απ΄την ΑγιαΣοφιά.