Η «Μάνα» και το «Πηγαδάκι», αυτές οι πανέμορφες τοποθεσίες του χωριού μας, καταλαμβάνουν ένα μεγάλο κομμάτι απ΄το «βιβλίο» της ιστορίας της ΑγιαΣοφιάς.

Βρίσκονται και οι δύο μέσα στη βαθύσκιωτη ρεματιά του χωριού μας στο νότιο μέρος του και σε διαφορετικό σημείο η καθεμία. Οι παραπάνω δύο τοποθεσίες, πήραν το όνομά τους από το όνομα των δύο πηγών που βρίσκονται, αντιστοίχως, ανάμεσά τους.

Προπάντων η πηγή της «Μάνας» έπαιξε και παίζει σπουδαίο ρόλο στην ζωή των κατοίκων του χωριού μας, αφού από αυτή την πηγή υδρεύεται το χωριό μας έως και σήμερα. Η πρώτη διαμόρφωση της πηγής, ξεκίνησε από τις αρχές της δεκαετίας 1920, όταν οι ΑγιαΣοφίτες με κασμάδες, λοστούς κ.α. την εκβάθυναν ακόμα περισσότερο, εργαζόμενοι επί μήνες σε αυτή, κάτω από δύσκολες συνθήκες, τσαλαβουτώντας επί ώρες καθημερινώς μέσα στο παγωμένο νερό. Ένας από αυτούς, σύμφωνα με μαρτυρίες, οδηγήθηκε με κρυοπαγήματα στο Νοσοκομείο της Τρίπολης.

Χώροι έντονα πολυσύχναστοι και επικοινωνιακοί και οι δύο. Ζώα, τσοπάνηδες και άλλοι ξωμάχοι του χωριού μας, αναζητούσαν λίγη ξεκούραση δίπλα στο πόσιμο νερό της πηγής και κάτω από τον βαθύ ίσκιο των πλατανιών, ιδίως τα μεσημέρια του καλοκαιριού, παραμένοντας επί ώρα πολύ, μέχρι και το απομεσήμερο. Άλλοι να ξεκουραστούν, άλλοι να ποτίσουν τα ζώα, να απολαύσουν το λιτό φαγητό τους, να πιάσουν το κριάρι, να αρμέξουν τη γίδα, να φέρουν το φαγητό στον πατέρα ή στον αδελφό, να φέρουν αλάτι για τα ζώα κ.α.

Το τοπίο και στις δύο τοποθεσίες, ήταν διακοσμημένο με έντονα βουκολικά στοιχεία. Εκτός από τα πολύχρωμα γιδοπρόβατα, έβλεπε κανείς ξύλινες κορύτες γεμάτες νερό, σακουλίτσες με αλάτι και θειάφι να κρέμονται στα γύρω πλατάνια, ανασκελωμένοι κουβάδες πεταμένοι δώθε και κείθε, τσιγκέλια, καρδάρες, γκλίτσες και μαγκούρες κρεμασμένες πάνω στα δένδρα, πολλές απ΄ αυτές μισοσπασμένες από το δυνατό και απότομο χτύπημα πάνω στα παΐδια των άτακτων γιδιών. Και στο ποτάμι μπροστά από την πηγή, μπουκάλες και τσίγκινα παγούρια που περιείχαν κρασί για να κρυώσει απ΄το τρεχούμενο νερό.

Παντού ζωντάνια και ομορφιά …

Περαιτέρω αναφορά σε πρόσωπα και γεγονότα, θα μας έπαιρνε χώρο και χρόνο πολύ.

Ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού, μαζί με την Τοπική Κοινότητα, αναγνωρίζοντας και εκτιμώντας την ιστορική, συναισθηματική, αλλά και τη φυσική – περιβαλλοντική αξία των τοποθεσιών στη «Μάνα» και στο «Πηγαδάκι», προέβησαν προσφάτως στον σχολαστικό καθαρισμό τους, με σκοπό τον εξωραϊσμό του χώρου τους, ο οποίος, πλέον, δεν είναι όπως παλιά. Η διπλανή διάνοιξη των δρόμων, άλλαξε το παρθένο τοπίο τους. Ενώ σε λίγα χρόνια από τώρα, δεν θα υπάρχουν ούτε αναμνήσεις από εκείνες τις πολυαγαπημένες τοποθεσίες του χωριού μας και μόνο η παρούσα αναφορά θα φωτίζει τις νεώτερες γενιές.

Όμως, ίδιο και απαράλλαχτο όπως τότε, θα εξακολουθεί να παραμένει μόνο το θρόισμα των φύλλων, προερχόμενο απ΄ τα αιωνόβια πλατάνια και τις γέρικες βελανιδιές, που ζώνουν ακόμα τις παραπάνω περιοχές.

Ένα θρόισμα, που ορισμένοι απ΄τους λιγοστούς διαβάτες της περιοχής, το εκλαμβάνουν στην φαντασία τους, κάτι σαν ένα ψίθυρο, σαν μια κουβέντα, σαν ένα παράπονο, για τον παλιό καλό καιρό που πέρασε ανεπιστρεπτί.